1. 程式人生 > >形狀識別之直線檢測

形狀識別之直線檢測

形狀識別中常見的即是矩形框的識別,識別的主要步驟通常是:影象二值化,查詢輪廓,四邊形輪廓篩選等。當識別的目標矩形有一條邊被部分遮擋,如圖1所示,傳統的識別方法就不能達到識別的目的。

圖1
圖1

在這裡,提供一種識別的思路,僅供參考。識別的最終目標就是想識別出身份證的四條邊,通過計算四條邊的交點最後得到四邊形的輪廓。主要涉及的問題有如下幾點:

  1. 直線檢測
  2. 直線聚類
  3. 直線篩選
  4. 交點計算
  5. 交點排序

1.直線檢測

常規直線檢測方法即是Hough。這裡推薦使用一種比較新的直線檢測演算法LSD

演算法的具體使用請參考網站提供的原始碼。

圖2和圖3分別是Hough直線檢測與LSD直線檢測的結果示意圖。

對於LSD演算法得到的結果,可以根據直線的長度進行初步的篩選,得到更好的檢測結果,提高後期處理效率。如圖4所示。

Hough
圖2

LSD
圖3

lsd2
圖4

2.直線聚類

由圖4可以看出,身份證的每條邊緣被分割成幾段短線段,這裡給出將每條邊上的短線段聚為一類的方法。
在極座標系下的一點(ρ,θ)即定義一條直線,其中ρ表示極座標原點到直線的距離,θ為如圖所示夾角。如圖5。

5
圖5

此時不難看出,身份證同一邊上的線段應該具有相近的極座標點。

具體做法是,先選取極座標系的原點O為影象的重點(w/2,h/2)。建立笛卡爾座標系x=uw/2,y=h/2v;其中(u,v)是影象座標系。極座標系(

ρ,θ)與笛卡爾座標系(x,y)的轉換關係為ρ=xcos(θ)+ysin(θ)。因此,當已知一線段的兩個端點(u1,v1),(u2,v2),即可求解出對應的(ρ,θ)。具體角度的計算請參考直線檢測之極座標表示

程式碼如下:

//p[0] u1 p[1] v1
//p[2] u2 p[3] v2
Vec2d getPolarLine(Vec4d p )
{
    if(fabs(p[0]-p[2]) < 1e-5 )//垂直直線
    {
        if(p[0] > 0)
            return Vec2d(p[0],0);
        else
            return
Vec2d(p[0],CV_PI); } if(fabs(p[1]-p[3]) < 1e-5 ) //水平直線 { if(p[1] > 0) return Vec2d(p[1],CV_PI/2); else return Vec2d(p[1],3*CV_PI/2); } float k = (p[1]-p[3])/(p[0]-p[2]); float y_intercept = p[1] - k*p[0]; float theta; if( k < 0 && y_intercept > 0) theta = atan(-1/k); else if( k > 0 && y_intercept > 0) theta = CV_PI + atan(-1/k); else if( k< 0 && y_intercept < 0) theta = CV_PI + atan(-1/k); else if( k> 0 && y_intercept < 0) theta = 2*CV_PI +atan(-1/k); float _cos = cos(theta); float _sin = sin(theta); float r = p[0]*_cos + p[1]*_sin; return Vec2d(r,theta); }

將圖4中檢測到的所有直線線段利用極座標表示,然後進行分類,同類的直線分配相同的標籤號。然後對相同標籤號的線段對應的極座標進行加權平均,即為對應直線。
演算法如下:

// vector<Vec2d> polarLines 是檢測出的所有線段對應的極座標表示

bool getIndexWithPolarLine(vector<int>& _index)
{

    int polar_num = polarLines.size();

    if(polar_num == 0)
    {
        return false;
    }

    _index.clear();
    _index.resize(polar_num);

    //初始化標籤號
    for (int i=0; i < polar_num;i++)
        _index[i] = i;


    for (int i=0; i < polar_num-1 ;i++)
    {

        float minTheta = CV_PI;
        float minR = 50;
        Vec2d polar1 = polarLines[i];

        for (int j = i+1; j < polar_num; j++)
        {

            Vec2d polar2 = polarLines[j];

            float dTheta = fabs(polar2[1] - polar1[1]);
            float dR = fabs(polar2[0] - polar1[0]);

            if(dTheta < minTheta )
                minTheta = dTheta;

            if(dR < minR)
                minR = dR;
            //同類直線角度誤差不超過1.8°,距離誤差不超過8%
            if(dTheta < 1.8*CV_PI/180 && dR < polar1[0]*0.08)
                _index[j] = _index[i];
        }
    }

    return true;
}

由於身份證邊緣長度是大於一定閾值的,此時,如果同類線段的長度和小於某閾值,則可以剔除掉該線段。
如圖6紅色線段為LSD檢測結果,紅色直線為線段對應極座標表示的直線。
圖6
圖6

3.直線篩選

由圖6可以看出,圖中不僅有身份證邊緣的直線,同樣存在其他干擾直線,並且背景環境越複雜,干擾的直線會越多。此時就需要對直線進行篩選。這裡進行篩選的思路是,採集圖6中所示紅色線段兩側的影象資料,計算顏色特徵H,S,V。針對圖6,手上的顏色特徵明顯區別於身份證邊緣的特徵,很容易去除。資料獲取如圖7所示,圖中紅色和藍色區域即是對應線段的採集樣本區域。

sample
圖7

具體程式碼如下,輸入是一條線段,輸出是布林型別,表示該線段是否符合要求。

// 直線兩側取樣,計算特徵:亮度與對比度,色彩等
// Vec6d  data: 
// data[0] u1, data[1] v1  first line point
// data[2] u2, data[3] v2  second line point
// data[4] line width
// data[5] line length
// ksize  取樣引數
bool lineSidesFeature(Mat _input,Vec6d data,int ksize )
{
    //_input 輸入的影象資料,為彩色圖
    Mat gray;
    if(_input.channels() == 3)
        cvtColor(_input,gray,CV_BGR2GRAY);
    else
        _input.copyTo(gray);


//  Mat drawIm = _input.clone();

    float x1 = data[0];
    float y1 = data[1];
    float x2 = data[2];
    float y2 = data[3];

//  line(_drawIm,Point2f(x1,y1),Point2f(x2,y2),Scalar(0,255,0));
//  imshow("Sample line",drawIm);
//  waitKey(10);

    //直線左右兩側的灰度值
    vector<int> left_side;
    vector<int> right_side;

    //灰度值和
    int left_sum = 0;
    int right_sum = 0;

    //色調與飽和度
    int left_H = 0;
    float left_S = 0.0;
    int right_H = 0;
    float right_S = 0.0;

    //彩色畫素個數
    int color_pix_num = 0;
    //取樣總數
    int sample_num = 0;

    //垂直直線?
    int vertical = 0;
    //直線斜率 截距
    float _k = 0;
    float _b = 0;

    //計算直線表示式
    if(fabs(x1-x2) < 1e-2) // x = b;
    {
        vertical = 1;
        _b = x1;
    }
    else
    {
        _k = (y1-y2)/(x1-x2); //直線方程 kx + b = y;
        _b= y1 - _k*x1;
    }

//  cout<<"vertical = "<<vertical<<endl;

    // fabs(_k) > 1,取樣的直線是水平的,對應圖7中紅色區域
    // fabs(_k) < 1, 取樣的直線是垂直的,對應圖7中藍色區域

    int sample_line_type = fabs(_k) > 1 ? 1 : 0;

//  cout<<"sample_line_type = "<< sample_line_type<<endl;

    //設定取樣點的起點,取線段端點,並且是x值最小或者y值最小,依據sample_line_type 的值,
    //這樣迴圈取下一個點時可以不斷遞增+1

    float u1,u2;
    int step = 1; // 這裡step = 1,如果step = -1;那麼起點又得是最大值。
    if(vertical == 1)
    {
        if(y1 < y2)
        {
            u1 = y1;
            u2 = y2;
        }
        else
        {
            u1 = y2;
            u2 = y1;
        }
    }
    else
    {
        if(sample_line_type == 1)
        {
            if(y1 < y2)
            {
                u1 = y1;
                u2 = y2;
            }
            else
            {
                u1 = y2;
                u2 = y1;
            }
        }
        else
        {
            if(x1 < x2)
            {
                u1 = x1;
                u2 = x2;
            }
            else
            {
                u1 = x2;
                u2 = x1;
            }
        }
    }

//  cout <<"step = "<<step <<endl;

    // 從直線的一個端點開始進行取樣,該端點要麼離影象座標u最近,要麼離影象座標v最近,步長為step
    // 得到取樣點後,計算過該點垂直於直線的法線,法線上的點作為樣本點。
    // 在法線上採集的樣本點個數為 2*ksize+ 1, 步進的方向依據直線的斜率決定是沿x方向還是y方向,步長為1。
    for (float u = u1; u<= u2; u += step)
    {
        float v0 ;

        float v1,v2;

        //取樣直線的斜率與截距
        float sk,sb;
        if(vertical == 1)
        {
            v0 = x1;
        }
        else
        {
            if(sample_line_type == 1)
            {
                v0 = (u - _b)/_k;
                sk = -1/(1e-6 +_k);
                sb = u - sk*v0;
            }
            else
            {
                v0 = _k*u + _b;
                sk = -1/(1e-6 +_k);

                sb = v0 - sk*u;
            }
        }

        v1 = v0 - ksize;
        v2 = v0 + ksize;

//      cout<<"v1 = "<<v1<<", v2 = "<<v2<<endl;
        if(vertical == 1)
        {
            line(_drawIm,Point2f(v1,u),Point2f(v2,u),Scalar(0,0,255));
        }
        else
        {
            if(sample_line_type == 1)
            {
                line(_drawIm,Point2f(v1,sk*v1 + sb),Point2f(v2,sk*v2 + sb),Scalar(0,0,255));
            }
            else
                line(_drawIm,Point2f((v1-sb)/sk,v1),Point2f((v2-sb)/sk,v2),Scalar(255,0,0));
        }

        // sample_line_type = 1 ,點P0(v0,u)在直線上,垂直於該直線並過點P0,進行取樣,按x方向步長為1進行步進,起點x = v1,終點x =v2;
        // sample_line_tpye = 0, 點P0(u,v0)在直線上,垂直於該直線並過點P0,進行取樣,按y方向步長為1進行步進, 起點y = v1, 終點y = v2。

        for (float v = v1; v <= v2; v += 1)
        {
            sample_num++;

            int x , y;
            if(vertical == 1) //垂直線段
            {
                x = (int)v;
                y = (int)u;
            }
            else
            {
                if(sample_line_type == 1) //“水平”取樣,v按照x方向遞增
                {
                    x = (int)v;
                    y = (int)(sk*v + sb);
                }
                else //“垂直”取樣, v按照y方向遞增
                {
                    x = (int)((v-sb)/sk);
                    y = (int)v;
                }
            }
            //這一句很重要。
            if(x < 0 || x > gray.cols-1 || y < 0 || y > gray.rows-1)
                continue;

            int nx = MAX(0,x);
            nx = min(nx,gray.cols-1);

            int ny = MAX(0,y);
            ny = min(ny,gray.rows-1);

            int val = gray.at<uchar>(ny,nx);
            Vec3b pixel = _input.at<Vec3b>(ny,nx);

            int b = pixel[0];
            int g = pixel[1];
            int r = pixel[2];

            int _max = MAX(b,MAX(g,r));
            int _min = MIN(b,MIN(g,r));


            int C = _max - _min ;
            float S = 0;
            int H = 0;
            if(C > 10)
            {
                S = (float)C/_max;
                int vr = _max == r ? -1 : 0;
                int vg = _max == g ? -1 : 0;

                H = (vr & (g - b)) +
                    (~vr & ((vg & (b - r + 2 * C)) + ((~vg) & (r - g + 4 * C))));
                H = (H * hdiv_table180[C] + (1 << (hsv_shift-1))) >> hsv_shift;
                H += H < 0 ? 180 : 0;

                //色度判斷直線兩邊相似的顏色
                if( S > 0.1 && H > 10 )
                    color_pix_num++;
            }

            if(vertical == 1)
            {
                if(nx > _b)
                {
                    right_side.push_back(val);
                    right_sum += val;

                    right_H += H;
                    right_S += S;
                }
                else
                {
                    left_side.push_back(val);
                    left_sum += val;

                    left_H += H;
                    left_S += S;
                }
            }
            else
            {
                float d = _k*nx + _b - ny;

                if(d > 0 )
                {
                    right_side.push_back(val);
                    right_sum += val;

                    right_H += H;
                    right_S += S;
                }
                else
                {
                    left_side.push_back(val);
                    left_sum += val;

                    left_H += H;
                    left_S += S;
                }
            }

        } //v

    }//u

    int l_num = left_side.size();
    int r_num = right_side.size();
//  cout << l_num <<" "<< r_num << endl;

    float left_mean = (float) (left_sum)/l_num;
    float right_mean = (float) (right_sum)/ r_num;

    float left_H_mean = (float)(left_H)/l_num;
    float left_S_mean = (float)(left_S)/l_num;

    float right_H_mean = (float)(right_H)/r_num;
    float right_S_mean = (float)(right_S)/r_num;


    float left_var = 0, right_var = 0;
    for (int m = 0; m < l_num; m++)
    {
        left_var += (left_side[m] - left_mean)*(left_side[m] - left_mean);
    }
    if(l_num > 2)
        left_var = sqrtf(left_var)/(l_num-1);

    for (int n = 0; n < r_num; n++)
    {
        right_var += (right_side[n] - right_mean)*(right_side[n] - right_mean);
    }
    if(r_num > 2)
        right_var = sqrtf(right_var)/(r_num-1);


    cout<<"亮度: "<<left_mean <<" "<<right_mean<<endl;
    cout<<"飽和度:"<<left_S_mean<<" "<<right_S_mean<<" "<<fabs(left_S_mean - right_S_mean)/(1e-5+MAX(left_S_mean,right_S_mean))<<endl; // 篩選直線兩側顏色差異 參考值0.4
    cout<<left_H_mean <<" "<<right_H_mean<<" "<<fabs(left_H_mean - right_H_mean)/(1e-5+MAX(left_H_mean,right_H_mean))<<endl; // 篩選直線兩側顏色差異 參考值 0.15 
    cout<<"方差/均值:"<<left_var/left_mean<<" "<<right_var/right_mean<<endl; //篩選平滑區域

//  imshow("Sample line",drawIm);
//  waitKey(0);

    return false;
}

由於待測身份證的邊緣鄰域顏色特徵是穩定的,可以作為初始經驗值,當識別線段的顏色特徵不符合經驗值要求即可剔除掉,最後得到想要的邊緣線段以及對應的極座標表示直線。然而,有時候可能得到滿足條件的直線比較多,此時可以考慮為每一類直線進行評分,然後根據得分排序,取出前4條得分最高的直線,大部分情況下都是所求邊緣直線。具體情況可具體對待,此處不再展開。

4.交點計算

這裡給出極座標系下直線的求交點方法,這裡主要注意兩點:首先,兩條直線不是平行的,其次,直線的交點在影象範圍內。

Point2f polarLinesCorss(Vec2d l0, Vec2d l1,Size sz)
{

    int w = sz.width;
    int h = sz.height;

    float r0 = l0[0];
    float theta0 = l0[1];

    float _cos0 = cos(theta0);
    float _sin0 = sin(theta0);

    float r1 = l1[0];
    float theta1 = l1[1];

    float _cos1 = cos(theta1);
    float _sin1 = sin(theta1);

    if(fabs(_cos0*_sin1 - _sin0*_cos1) < 1e-5) //兩條平行的直線
        return Point2f(0,0);

    float y = (r0*_cos1 - r1*_cos0) / (_sin0*_cos1 - _cos0*_sin1);
    float x = (r0*_sin1 - r1*_sin0) / (_cos0*_sin1 - _cos1*_sin0);

    if(x > - w/2 && x < w/2 && y > -h/2 && y < h/2)
        return Point2f(x+w/2,h/2-y);
    else
        return Point2f(0,0);
}

5.交點排序

得到四個交點,此時點的順序可能是錯亂的,需要對點進行排序,起點選擇為左上角的點,並按逆時針方向對點排序。方法如下:

// 以左上角點為起點逆時針排序
static void sortPoints(vector<Point2f> & points )
{
    vector<Point2f> minXpoints;
    vector<Point2f> maxXpoints;

    minXpoints.push_back(points[0]);
    minXpoints.push_back(points[1]);

    maxXpoints.push_back(points[2]);
    maxXpoints.push_back(points[3]);

    for(int i =0; i< 2; i++)
    {
        float x = minXpoints[i].x;
        if(x > maxXpoints[0].x)
        {
            if(x >= maxXpoints[1].x)
            {
                (maxXpoints[0].x > maxXpoints[1].x ) ? swap(maxXpoints[1],minXpoints[i]) : swap(maxXpoints[0],minXpoints[i]);
                continue;
            }

            if(x < maxXpoints[1].x)
            {
                swap(maxXpoints[0],minXpoints[i]);
                continue;
            }
        }

        if(x <= maxXpoints[0].x)
            if(x > maxXpoints[1].x )
            {
                swap(minXpoints[i], maxXpoints[1]);

            }

    }

    if(minXpoints[0].y > minXpoints[1].y)
    {
        points[0] = minXpoints[1];
        points[1] = minXpoints[0];
    }
    else
    {
        points[0] = minXpoints[0];
        points[1] = minXpoints[1];
    }

    if(maxXpoints[0].y > maxXpoints[1].y)
    {
        points[2] = maxXpoints[0];
        points[3] = maxXpoints[1];
    }
    else
    {
        points[2] = maxXpoints[1];
        points[3] = maxXpoints[0];
    }

}

最後,檢測結果如圖8所示。
result
圖8